วิธีเลี้ยงปลาหมอนา

การเตรียมบ่อ 
ในการเพาะเลี้ยงปลาหมอนาต้องมีบ่ออย่างน้อย 3 บ่อ คือ
1 บ่อสำหรับอนุบาลลูกปลาหมอนา ขนาด 6x7 เมตร
2 บ่อผสมพันธุ์ปลาหมอนา ขนาด 6x7 เมตร
3 บ่อเลี้ยงปลาหมอนาขนาด 6x7 เมตร
หมายเหตุ : บ่อทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า

วิธีทำบ่อ
อุปกรณ์
1. กระเบื้องมุงหลังคา 6 แผ่น
2. ไม้ไผ่ผ่าซีก 30-40 ชิ้น
3. พลาสติกดำ ขนาด 2x4 เมตร

วิธีการทำ 
1. วางแผนกระเบื้องในแนวตั้ง ประกอบเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ข้างละ 2 แผ่น
2. ใช้ไม้ไผ่ผ่าซีก วางทาบกับผนังแผ่นกระเบื้อง แล้วตอกไม้ไผ่ผ่าซีกลงดิน (ใช้เป็นตัวยึดแผ่นกระเบื้องทั้งหมด) ข้างละ 8 - 10 อัน
3. นำพลาสติกดำมาวางครอบ ก็จะได้บ่อปลาดุกบนดิน
4. เปิดน้ำเข้าบ่อ ใส่ดินลงไปเล็กน้อย ทิ้งไว้สัก 1 วัน
5. นำลูกปลาลงปล่อย หนึ่งบ่ออสามารถจุปลาได้ถึง 500 ตัว ประมาณ 3 เดือนก็สามารถจับขึ้นมาจำหน่าย

การอนุบาลลูกปลาหมอ 
การอนุบาลลูกปลาหมอมักทำในบ่อดินหรือบ่อซีเมนต์ ที่ระดับน้ำ 50 เซนติเมตรหากมีการเพาะเลี้ยงมากจะนิยมอนุบาลในบ่อดิน เพราะมีพื้นที่ต่อปลาเพียงพอ หากใช้บ่อซีเมนต์จะมีค่าใช้จ่ายสูง พื้นที่ต่อลูกปลาไม่เพียงพอ การอนุบาลในบ่อซีเมนต์จะใช้ในกรณีอนุบาลลูกปลาที่มีจำนวนไม่มากเท่านั้น

ลูกปลาที่ฟักออกจากไข่จะมีขนาดยาวประมาณ 1.9 มิลลิเมตร หน้าท้องมีถุงอาหารขนาดใหญ่ที่เป็นอาหารสำรองหลังฟักตัว และจะยุบตัวประมาณ 3 วัน ซึ่งในระยะ 3 วันนี้ ลูกปลาจะยังไม่กินอาหารมาก

การอนุบาลในบ่อดิน ให้หว่านปุ๋ยอินทรีย์ อัตรา 50-100 กิโลกรัม/ไร่ พร้อมผสมปลาป่น และรำละเอียดอย่างละ 3 กิโลกรัม/ไร่ เพื่อช่วยสร้างห่วงโซ่อาหารธรรมชาติ เช่น แพลงก์ตอนสัตว์

ขั้นตอนการคัดเลือกพ่อ-แม่พันธุ์ปลาหมอนา 
แม่พันธุ์
1 แม่พันธุ์ปลาหมอนาควรมีขนาดป้อมสั้น ขนาดตัวประมาณ 3 นิ้ว
2 ในการคัดแม่พันธุ์ให้ทำการคัดในช่วงเช้า หลังการถ่ายน้ำและก่อนการให้อาหาร
3 แม่พันธุ์ที่พร้อม ท้องจะมีลักษณะบวมเปล่ง แสดงว่ามีไข่ และอวัยวะเพศมีสีแดง      ชมพูเรื่อ

พ่อพันธุ์
1 พ่อพันธุ์ปลาหมอนาควรมีลักษณะเรียวยาว แข็งแรง ว่ายน้ำปราดเปรียว ขนาดตัว      ประมาณ 3 นิ้ว
2 ในการคัดแม่พันธุ์ให้ทำการคัดในช่วงเช้า หลังการถ่ายน้ำและต้องยังไม่ให้อาหาร
3 พ่อพันธุ์ที่พร้อมรับการผสมพันธุ์บริเวณปลายหัวจะออกเป็นสีแดง เกล็ดนวลเงาไม่    เป็นแผล

ขั้นตอนการผสมพันธุ์ 
1 ต้องทำการผสมพันธุ์ในช่วงฤดูฝน (เดือนพฤษภาคม-กรกฎาคม)
2 ในบ่อผสมพันธุ์ใส่น้ำสูง 50-60 เซนติเมตร และควรทำการใส่ผักบุ้งให้ปลาหมอนา    เพื่อเป็นที่กำบังและซ่อนตัวเวลาฟักไข่
4 นำแม่พันธุ์ปลาหมอนา 100 ตัว ต่อ พ่อพันธุ์ปลาหมอนา 50 ตัว ใส่ลงในบ่อ
5 ปล่อยทิ้งไว้ให้ทำการผสมพันธุ์ประมาณ 3 สัปดาห์
6 หลังจากผ่านไป 3 สัปดาห์แล้ว ให้แยกพ่อแม่พันธุ์ปลาออกจากลูกพันธุ์ปลาหมอ      นาในช่วงที่ลูกปลายังอยู่แบบรวมกลุ่ม(ลูกคอก)

การดูแลรักษา 
1 ในการเลี้ยงปลาหมอนาต้องทำการเปลี่ยนถ่ายน้ำสัปดาห์ละ 1 ครั้ง
2 ต้องทำการให้อาหารในช่วงเช้าทุกวัน
   การจับเพื่อจำหน่าย
3 หากเพาะพันธุ์เพื่อขายลูกปลาขนาดประมาณปลายปากกา จำหน่ายตัวละ 1 บาท
4 หากเลี้ยงต่อขายปลาโต ขนาดประมาณ 5-6 ตัว/กิโลกรัม จำหน่ายกิโลกรัมละ 150    บาท

หมายเหตุ
   อัตราการผสมพันธุ์ใช้ในอัตราส่วนตัวเมีย 2 ตัวต่อตัวผู้ 1 ตัว

Credit: ศูนย์รวมความรู้การเกษตร